Mira Banjac: Svi putevi vode od Novog Sada
Mira Banjac jedna je od najpoznatijih glumica sa ovih prostora koja je slavu stekla kao vrlo mlada. Rođena je 4. novembra 1929. godine Erdeviku, a pored Milene Dravić, najveća je živa diva jugoslovenoske filmske industrije. Mira pripada prvoj generaciji generaciji glumaca koja je završila Pozorišnu školu u Novom Sadu i to čak 1950. godine. Na početku svoje glumačke karijere radila je u pozorištu u Sremskoj Mitrovici i Banjaluci, a osim toga svoj pečat ostavila je i u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu gde je radila od 1951. do 1970. godine. Ipak, Mira odlučuje da te iste godine pređe u Beograd i postane član Ateljea 212.
Kada je reč o Miri Banjac, vrlo je teško izdvojiti ulogu koja ju je najviše obeležila. Mira je ostavila trag u svakoj ulozi u kojoj je igrala, a sve to uz neosporan šarm, smisao za humor i ogroman talenat.
“Boj na Kosovu” iz 1964. godine i “Džandrljivi muž” iz 1967. godine bili su prva filmska ostvarenja koja je realizovala Mira Banjac. U jednoj od najpoznatijih jugoslovenskih serija “Kamiondžije”, Mira je bila u ulozi Cane. Mira se u sedemdesetih godina 20. veka pojavila u serijama kao što su: “Glumac je glumac”, “Naše primedbe”, Divlje godine”, “Pozorište u kući 2”, “Srećna porodica”, kao i “Radio Vihor zove Anđeliju” i još mnogim drugim. Svoju ulogu je dobila u filmovima “Slakad život na srpski način”, “Prosek”, “Vlast”, “Zvezdana prašina”, “Čuvar plaže u zimskom periodu”, “Kuhinja”, “Na-na za Pavlicu”, “Kako upokojiti 2 vampira”, “Ne naginji se van”, i još mnogim drugim. Osim toga, učestvovala je i u dokumentarnom filmu “Smeh sa scene: Atelje 212”. Sav svoj raskošan talenat pokazuje pojavom u mjuziklu “Najlepše godine” iz 1978. godine.
Osamdesete su bile veoma dobre za Miru, jer je dobila dosta značajnih uloga. Pojavljuje se u filmovima “Majstori, majstori!”, “Samo za dvoje”, “Interesi”, ali ostvaruje ulogu i u megapolularnoj, sada već legendarnoj seriji “Vruć vetar”. U jugoslovenskom filmu “Lov u mutnom” iz 1981. godine, Mira se pojavljuje u glavnoj ulozi sa legendom jugoslovenske i srpske kinomatografije, Velimirom Batom Živojinovićem. Mira Banjac se ostvarila u ulozi majke Sene u filmu “Sjećaš li se Doli Bel” snimljenom 1981. godine. Pored toga, igrala je u filmovima “Čovek sa četiri noge”, “Korespondencija”, “Oštica brijača”, “Veliki transport”, ali se pojavila i u pozorišnoj predstavi “Radovan III”.
U filmu “Varljivo leto ‘68” koji se i dan danas gleda, Mira je bila u ulozi majke Petra Cvetkovića. Osim toga, dobila je ulogu Danice Čvorović u legendarnom filmu “Balkanski špiju”, odnosno supruge Ilije Čvorovića koji je igrao Danilo Bata Stojković. Mira se osamdesetih godina 20. veka pojavila još u filmovima: “Jagode u grlu”, “Mlada sila”, “Sveti Georgie ubiva aždahu”, “Gospođa ministarka”, “Svet”, “Čudo u Šangaju”, kao i u popularnom filmu “Balkan ekspres 2”, ali i mnogim drugim. Serije u kojima je igrala su: “Roman o Londonu”, “Đekna još nije umrla, a ka’će ne znamo”, “Roman bez drške”, “Dome, slatki, dome” i “Drugarica ministarka”.
Devedestih godina igrala je u filmovima “Poslednji Valcer u Sarajevu”, “Kuća za rušenje”, “Srpski rulet”, “Ruski Car”, “Dnevnik uvreda 1993”, “Do koske”, “Lepa sela lepo gore” i još mnogi drugi.
Od 2000. godine, pa sve do danas Mira Banjac je igrala u velikom broju filmskih i serijskih ostvarenja. Na filmskom platnu Mira je dobila uloge u filmovima “Lola”, “Seljaci”, “Ona voli zvezdu”, Potera za sreć(k)om”, “Sve je za ljude”, “Mili i slatki, moj Đokice”, Beli, beli svet”, “Kad svane dan”, “Đavolja varoš”, “Atomki zdesna” “Baka”, “Stado”, “Biser Bojane” itd.
Mira Banjac je ostvarila ulogu u serijama “Porodično blago”, “Porodično blago 2”, “Stižu dolari”, “Mješoviti brak”, “Kazneni prostor”, “Ljubav, navika, panika”, “Seljaci”, “Vratiće se rode”, “Bela Lađa”, “Šesto čulo”, “Vojna akademija”, “Sinđelići”, “Psi laju, vetar nosi”.
Mira Banjac je dobitnica brojnih nagrada i priznanja, a među najznačajnim su Zlatna medalja za zasluge, “Dobručin prsten”, “Zlatni ćuran”, nagrada “Pavle Vuisić” i “Žanka Stokić” i još mnoge druge.
U čežnji za mirnim životom vratila se iz Beograda za Novi Sad gde živi sa sinom. Jedno vreme bavila se i radom na Akedimiji umetnosti u Novom Sadu. Mira šaljivo kaže za sebe da je morala da postane karakterna glumica zbog svojih kratkih ruku, nogu i sitnih očiju. Mira Banjac je svoja najupečatljivija dela ostvarila u ulogama u kojima je bila žena iz naroda.
Kada je reč o ovako velikoj i talentovanoj glumici, teško je izdvojiti ulogu koja ju je obeležila i proslavila. Svoj šarm, harizmu i poseban smisao za humor Mira Banjac ostavila je u svakoj ulozi u kojoj se pojavila.
Autorka: Vanja Urošev
Realizaciju projekta “Afirmacija interkulturalne ženske istorije na Info4Youth” realizuje udruženje “Poslovi za mlade” koji je podržala Gradska uprava za kulturu Grada Novog Sada u 2022. godini.
