Prvi ženski roman u Srbiji

Pre samo dva veka sa zaprepašćenjem se gledalo na žene koje su se okušale da napišu neko književno delo. Upravo to se desilo sa Draginjom Gavrilović, hrabrom književnicom, prvom Srpkinjom koja je napisala roman.

Rođena je 1854. godine u Srpskoj Crnji, a osnovnu školu je završila u Novom Sadu. Ljubav prema knjigama nasledila je od oca koji je bio pretplaćen na knjige i časopise, i veliki akcenat stavljao na obrazovanje svoje dece koja su govorila srpski, mađarski i nemački jezik, a posedovala su znanje u oblasti muzike i književnosti.

Po završetku osnovne škole, vraća se roditeljskoj kući, međutim želi da nastavi sa školovanjem. U to vreme, ženske više škole nisu postojale ili ih je bilo vrlo malo, a pored toga devojke koje su želele da nastave sa obrazovanjem nisu nailazile na podršku okoline. 

Godine 1871., doneta je Uredba o Višim devojačkim školama, pa su tom prilikom devojke dobile pravo i priliku da se stručno usavršavaju, konkretno za posao učiteljice. Tako je 1875. godine upisala Učiteljsku školu u Somboru i nakon tri godine je završila, da bi potom dobila posao učiteljice u rodnoj Srpskoj Crnji. 

Pisala je za listove Javor, Sadašnjost, Neven, Orao i Starmali, a u svojim pripovetkama često je pominjala probleme vezane za emancipaciju žena u državi, navodeći da prvo muškarac treba da se emancipuje i da promeni stav. Zagovarala je da se ženama obezbedi pristup obrazovanju, nauci, i drugim zanimanjima. 

Konačno, Javor objavljuje njen roman 1889. godine, pod nazivom ,,Devojački roman’’. Tada postaje prva srpska romansijerka i time je raskrčila put svim drugim ženama koje su želele, a možda se i plašile sličnog poduhvata. 

Prestala je da objavljuje radove 1900. godine, usled omalovažavanja i nepoštovanja.   

Autorka: Aleksandra Jovanović

Realizaciju projekta “Afirmacija interkulturalne ženske istorije na Info4Youth” realizuje udruženje “Poslovi za mlade” koji je podržala Gradska uprava za kulturu Grada Novog Sada u 2022. godini.